I Rauthla talin....

Hmangaih leh Duhber,

Kan inthen takna ni,thla leh kumte kha khawvel hunbi chhiar dan atanga han chhut chuan ‘hman’ ni tawh mai awm anih tehlul nen; ‘nimin ral ta’ ang mai kha ka tan chuan a la ni fan a, kha hun chiangkuang lo, theihnghilh theih hauh loh tura thinlunga fiah taka cham reng si hian vawiin ni thleng hian ka hringnun hi a va fanin a va thunun nasa thin em! Kan nun mual liam tawhte ka kohlet chang hian, khang hunte kha theihnghilh duh si, hriatreng nuam ti siin ka awm a, vawiin ni thleng hian min vel ngunin min va tihlim lawi si thin em!

En teh Duhber, vawiin hian ka lunglen a zualin ka va ngai tak che em ve aw…mite chuan chhawrhthlapui a lo en changte hian di ngaih a zual an ti thin a, ka tan erawh zawng hunbi leh khaw awmdan tinreng mai hian nang min ngaih zualtir thin anih hi maw!! Chawhnu tlailam a ni ta, ni erawh tla mai tur a la ni lo; thawklehkhatah tro te (thlipui tih zawk tur emaw ni) lo thawk tur avangin kawl a rawn duk a, khua a rawn thim khup khup a, ni engte pawh chhumin a rawn khuh thim zo ta. Mite chu mahni in lam panin an tlan haw nghal sung sung a, keipawh in lam panin ka tlan haw ve a…mahse duhber, mahni maia runkhawhar kai ka va’n hreh tak em….ral atangin ka han thlir a; Enteh saw! Hlimtea tudang reng ngai lova kan lawidunna run ngei kha tunah chuan keimah ang maiin khawhar takin a din tak saw, I tello chuan a hlim bik lo a ni ang ti raw? Khua lah a thim tual tual….ding meuhvin ka thlir reng a,…ka ngaihtuahna a va kal thui em….Mitkhapkar lovah ka rilru, ka taksa leh ngaihtuahna, ka hriatrengna zawng zawngte hi hun kalliam tawhte chuan a rawn luah khat nghal vek a. Hmanah kha chuan he in, tuna mahni chauhva khawhar taka ka haw hun tur nghaka ding rengah hian tumah awt lo leh tumah reng thik hauh lovin hlim takin kan cheng dun thin kha a ni si a. Tunah lah chuan mahni chauhin he Run khawhar tak hi ka nghak ta chu a ni si.

Sawifiah phaklohvin khawharna leh lunglennain min tuam a, hetihlai tak hi chuan mihring hi lunglen leh khawhar avanga tuiral thei ni ta ila, vur tlang ni sain a em a, a tui zawih zawih a, reilotea a ral ta ang mai hian ka tuiral ngei ang, mahse tuiral mai theih ni bawk si lo, ka awmngaihna hre lovin he lehkhathawn hi I tan ka rawn ziak e, I rauthla talin lo thlir ang che aw, ka va ngai tak che em!

He hun khawharthlak takah hian kan nun zamual liamta zawng zawngte kha ka kokir leh a; nangpawhin I la hriatreng vek ka ring nachungin; hrilh leh che hi ka chak, hril ka ning thei lo; ka thinlung ngaihtuahna leh mitthlaahte hian an va thar em! Hun liam ta mai ni lovin Nangmah tak hi asin thar sar reng mai chu! Aw…tunahte hian ka kiangah awm ni la chuan; hlim takin kan hun liamtate kha kan kokir dun ang a, kan tah leh lungngaihna zawngte kha hlimnaah a chang tawh tur…mahse nang lah chu koh phak leh hmuh phak reng I ni ta si lo, khawhar takin mahniin ka chhuikir a ngai ta si a. Kan hlim ni zawngte kha tahnaah an chang zo ta anih hi!

Aw…thihna nge huatthlala hmangaihna?! Heti tak maia ka han lak run chu le….keima duhthua ‘la runthlak’ ta ngawt lah ka ni si lo. Thihna hi amah mai hian a runthlak hrim hrim nge ka hmangaih che avangin ka la runthlak zawk le….Hmm, ka chhang mai thei lo; hei erawh ka hria…Ka hmangaih che a ni tih leh he khawvela inhmu leh tawh lo tura min kalsan ta mai hi tawrhdan ka thiam thlawt lo a ni tih hi.

Keimahni puala kan lirtthei ve tur Thingdawlpa scooter hlui Major Sangchhunga nen kan han dawn ve te kha aw…Thil inlei reng rengin a leitu turten an dawn a, a man an nawr hniam deuh thin kha ani ngai a, keini scooter hlui lei tum indawr ve chu a neitupain kan kal apiangin a man a lo tisang, a tawpah chuan a tira Rs.8000/- a chhiar kha Rs.10000/- in kan lei ta anih kha. A hlui deuh tawh bawk nen, tlan zawngte khan a eng engemaw khan lei a hrut thin a, kan tlan trek chhuai chhuai thin anih kha. Hm! A hmel leh engine kha hlui hle mahse kan lawm dun ve ziate kha tiraw! Tunge kan awh chuan?? Tumah kan awt lo a ni lawm ni!? Nia tumah reng kan awt lo, kan thik hek lo, kan hlim em em a, nuam kan ti thin a ni lawm ni. Tehlul mai! Tawngkaa sawi chhuah thiam bakin kan hlimin kan lawm a ni. Kan scooter hlui tharin Kolasib atangin Aizawl ka inkhalh chhoh nite kha ka la hre reng asin, a tanky khat parhin petrol ka’n thun a, plastic litre nga dawngin petrol ka la pai bawk; kawng chhuk apiangah petrol/switch ka off zel chung pawhin tanky full in Sihphir min thlenpui zo ta lo, ka petrol pai litre nga chu kan thun zo leh ta thrak a, Tuikual ‘A’ mual min thlenpui hram ain kha!

Kan scooter thar chu heti tehhrep hi ni mahse tumah kan dem chuang lo ti raw?! Nanglahin, “I va lei chhe ve,…I va lei thiam love…” min ti lova, keipawhin min leitirtu emaw min leipuitu emaw, atu-amah ka dem hek lo. Kan chantawkah kan lungawi a ni e. A zualpui siamtir ila tiin mechanic hnenah kan kalpui; a zualpui chauh siam tur pawhin khawih a ngai deuh vek zawk a lo nih kha! Mahse ‘Na’ kan tichuang lo, kan ta a ni tawh miauva, kan siam mai tur a ni. Nang ka kiangah I awm a, kei I kiangah ka awm bawk sia, hmalam hunkhirhte kha chu kan cho chu ni hauh lo mahse kan huphurh loh dun em kha tiraw!

Chuan le…kan rawngbawlna hmun Tuidam lamah MST busin ka rawn phur thla, kawng a te si, kawng chhak atanga mau leh thing rawn tlu, motor chung khawih phak thuak thuak khawpa tluhniam a lo tam em em mai, kan scooter kha bus chungah kan dah si, a tauh chhia ang tih ka hlauh avanga zinkawng hahthlak; rilru reng reng chawl lovin ka rawn zawh nileng-zankhua thrak anih kha. Hm! Tunah chuan kan scooter chu kan tumhmun kan phur thleng ta rawih mai le! Khatihlaite khan electric current supply te a la awm lo bawk a, thla engte kha a eng bik em em a, mihring kan tam loh avang nge thawm dang awmloh vang- ‘zanlai arkhuang’ leh ‘lenghnawtchhuak arkhuang’ te pawh kha ring bik riauvin a hriat thin. Thla hleinga zan leh zan khawthiang, thla engin mawi em em maia a rawn chawmnun zual chang a kan scootera khaw thenawm Kawrthahahte engmah ti lem lova kan va inphur kual thinte kha- kawng thluanin thla eng hnuaiah kan zai dun thin anih kha, a va nuam thin em!


Khawnvartui hmang laltrin (lantern) hman a la ngai; khum bula kan laltrin chimney erawh a tla kehchhe hnem ngawt mai Tuidam kan awm lai kha chuan. Quarters lian deuhvah nupa rekin kan awm anih kha, thal leh thlasikah a nuam bik thinin ka hria, furah kha chuan kan quarters chung kha a far nasat avangin kan buai thin em a, a chang phei kha chuan inchhungah Nihliap khum chungtein eirawng I bawl thin kha tiraw. Mahse kan hlim tho, nuam kan ti…tumah kan awt chuang reng reng lo tiraw khatih hunlai zawng zawng pawh khan. Lawm leh lungawi chunga rawngbawl kha a va hluin a va nuam thin tak em!

Enteh! Duhber, tunah pawh hian chu In, tumah reng ngai lo leh awt hauh lova kan chendunna thinah ngei khan alawm ka la chen ni….khua a thim tual tual, khawdur a rawn chhah zual, thli a rawm thaw vuk vuk a, enteh, I rawngbawlpui leh I thawhpui thin I thiante – ‘nuho’ chu e; an fanaute buaipui tur leh inchhung thil singsa fel turin anmahni in lampanin an tlan haw sup sup hi….Aw..khawnge maw I awm daih le…I tello chuan kan ‘Lawina Run’ hi belh ka va huphurh em! Min rawn thlir pui ve teh, saw a ding thim riau mai…keimah ang thovin a khua a har anih saw. Hmm, ka hmangaih, ka thinlung hi a va tawt em! Ka khua a harin ka va ngai tak che em…!! (Vanneihthlak takin ka thangharh hlawl a, ka nupui chu ka kiangah thlamuang takin a lo muhil sek sek tih ka chian hnu chuan ka thaw huai a).

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

He lehkhathawn hi Training Collegea kan thawh laia ka zan mumanga ka ziah a ni a. Ka mumangah chuan ka nupui hian min lo boralsan a, ka ngai thin hle mai a.Nikhat chu tlailama thlipui lo thawk turin khua a rawn tihniamin khua a hnim ruai ruai a, mitin mai chu mahni inlamah an tlan haw sup sup a, chutihlai chuan lunglenna leh khawharna thuk tak mai hian min rawn tuam ta a, ka thinlung thawipik lutuk tihngaihna hre lo chuan ka ngaih em em ka nupui, he khawvela ka hmuh theih tawh siloh tan chuan lehkhathawn hi ka ziak ta ringawt mai a ni. Kum sarih vel a liam tawh naa khami zan mumanga ka thuziak kha ka hrechhuak fo thin a, ka ziak chhuak ta nge nge a ni.

KAN DAMCHHUNG HUN TAWITEA NUPAA HLIM LEH LUNGRUAL TAKA RAWNGBAWL DUN HI A HLU TULH TULH DAWN A LO NI TIH KA NGAIHTUAH NASA HLE.